Folia PCV, akryl, papier dekoracyjny a może laminat? A jeśli laminat, to HPL czy CPL…? Jaki mamy wybór…?

Czy folia PCV lub akryl rysują się bardziej niż laminat? Czy rozlany płyn na folii finisz jest niebezpieczny dla naszych mebli? Która okleina, stosowana w meblach z płyt drewnopochodnych, jest najlepsza?

Z tymi i innymi pytania postaram się zmierzyć w tym poście.

Poniżej zdjęcia kilku rodzajów oklein.

Fot.1 Forniry: okleiny i obłogi.

Fot.2 Laminaty

Fot.3 Folia finish (papier dekoracyjny)

Fot.4 Folia PCV (termokurczliwa, membranowa)

W poprzednich postach omówiliśmy drewno i jego wykończenia, płyty drewnopochodne oraz jeden z rodzajów oklein, czyli forniry. Należy pamiętać, że forniry to okleiny i obłogi a także, że forniry zachowują się dokładnie jak drewno. Przecież to jest drewno, dokładniej jego cienka warstwa. Możemy więc nasze naturalne okleiny wykańczać tak jak drewno (lakierowanie, olejowanie, woskowanie, wędzenie, ługowanie, szczotkowanie itd.).

Rozważaliśmy już jak zachowują się forniry zależnie od rodzaju wykończenia. Poniżej przedstawiam zdjęcia zrobione w czasie moich szkoleń z materiałoznawstwa dla sprzedawców mebli, wykonane po ćwiczeniu polegającym na zabrudzeniu materiałów przy pomocy wódki, wody, czerwonego wina, oleju oraz zarysowaniu ich drucianym zmywakiem. Na zdjęciach możemy zobaczyć fornir olejowany oraz lakierowany.

Fot.5 Fornir olejowany (dąb palony Dekort Meble). Po naniesieniu zabrudzeń pozostał ślad po wódce, wodzie, winie i oleju a także zarysowania.

  

Fot.6 Najbardziej widoczną plamę pozostawiło czerwone wino. Widoczny ślad jest już po próbie usunięcia go przy pomocy delikatnie zwilżonej wodą z szarym mydłem szmatki bawełnianej. 

Fot.7 Powierzchnie olejowane dają możliwość punktowego usunięcia zabrudzeń i zarysowań. Na zdjęciu próbka innej grupy szkoleniowej, poddana procesowi czyszczenia (olejowania). Ślad po winie zniknął...

Fot.8 ...podobnie jak pozostałe zabrudzenia i rysy.

Fot.9 Plamy i zabrudzenia usunięto, przecierając wady wzdłuż usłojenia papierem ściernym P220, następnie przy pomocy szmatki bawełnianej, również wzdłuż usłojenia nałożono olej.

Fot.10 Po takiej zabawie znowu cieszymy się wspaniałym widokiem natury.

Fot.11 Dwie próbki płyty fornirowanej bejcowanej, następnie lakierowanej. One również zostały poddane testom. Płyny możemy usunąć bez problemu przy pomocy zwilżonej w wodzie z szarym mydłem szmatki.

Fot.12 Lakier niestety rysuje się. Dodatkowo usunięcie tego typu uszkodzeń wymaga szlifowania całego blatu i ponownego nałożenia lakieru. W warunkach domowych właściwie tylko lakier akrylowy jesteśmy w stanie położyć bez wielkiej wprawy. Problemem będą pyłki unoszące się w powietrzu, które sie przyklejają do schnącego lakieru oraz równomierność nakładania powłoki. 

Fot.13 Wódka i woda, które zostawimy na jakiś czas na powierzchni, pozostawiają białe plamy. Mówimy, że to od gorąca. Prawda jest taka, że od skroplonej pary na ściankach kubków i szklanek oraz od wylanego alkoholu wysokoprocentowego. Plamy widoczne na zdjęciu.

Fot.14 Na tej próbce również pojawiły się białe plamy od "gorąca". Zostały usunięte przy pomocy żelazka i szmatki bawełnianej. Sposób ten opisuję w poście dotyczącym powierzchni lakierowanych.

 Dzisiaj chciałbym zastanowić się jakie jeszcze materiały mogą zostać położone na płyty drewnopochodne (omówione wcześniej: płyty meblowe-wiórowe, MDF, HDF, płyty pilśniowe) oraz jak zachowują sie te materiały w czasie użytkowania mebli.

•       Folia finish

Papier dekoracyjny, którym oklejona jest płyta wiórowa lub pilśniowa dodatkowo może być pokryty cieńszą lub grubszą warstwą lakieru. Tego rodzaju wykończenie na powierzchniach blatów, korpusów, będzie właściwe raczej tanim meblom (np. niektóre kolekcje firmy Forte). Nie jest to jednak regułą. Materiał ten jest najtańszy ze wszystkich tu omawianych. 

Fot.15  Papiery dekoracyjne mogą mieć różne nadruki, imitujące drewno, kamień lub mogą być w jednolitym kolorze tzw. uni.

W meblach droższych papier z nadrukiem imitującym drewno może być pokryty grubą warstwą lakieru. Jeżeli dołożymy jeszcze elementy zaokrąglone i frezowane z MDF, również pokryte papierem grubo lakierowanym, możemy uzyskać efekt, w którym meble będą dobrą imitacją mebli z litego drewna. W dotyku papier jest najbardziej zbliżony do drewna (trochę szorstki i cieplejszy niż inne materiały). Na jego powierzchni możemy uzyskać dowolny motyw. Najczęściej będzie to rysunek szlachetnego drewna . Dzięki swojej elastyczności, papier może pokrywać powierzchnie płaskie ale również frezowane, ryflowane, zaokrąglone itd.  

Fot.16 Płyta meblowa pokryta papierem dekoracyjnym (folią finish) imitującą drewno.

Zasadniczą wadą powierzchni wykończonych papierem jest brak zabezpieczenia materiałów, które są w ten sposób oklejone. W niektórych rozwiązaniach, rozlana ciecz na blacie po pewnym czasie (zależy to od grubości powłoki lakierowej) przenika przez papier i dobiera się do płyty wiórowej lub pilśniowej. Jak już wiemy z poprzednich odcinków, płyty te pod wpływem wilgoci puchną. Jest to proces nieodwracalny. Na powierzchni pojawią się „górki” lub „skórka pomarańczy”.

Fot.17 "Skórka pomarańczy" na powierzchni papieru dekoracyjnego w miejscu, w którym na kilka godzin pozostawiono wodę. Pod powierzchnią papieru "spuchła" płyta wiórowa.

Fot.18 "Skórka pomarańczy" na powierzchni papieru dekoracyjnego w miejscu, w którym na kilka godzin pozostawiono wodę. Pod powierzchnią papieru "spuchła" płyta wiórowa.

Fot.19 Na zdjęciu widać "opuchnięcie" surowej płyty, na której pozostawiono wodę. 

Inną wadą folii finisz jest fakt, że poddaje się ona dość łatwo materiałom rysującym. Powstałych rys niestety nie usuniemy. 

Fot.20 Porysowana, przy pomocy zmywaka drucianego, powierzchnia papieru dekoracyjnego.

Ślady pozostaną również po gorących kubkach i szklankach, z których to ze ścianek spłynie, skroplona para i pozostawi „piękne” kółka na powierzchni blatu. Koniecznie stosujmy podkładki. 

Fot.21 Ślad po gorącym kubku na blacie, pokrytym folią finish ("skórka pomarańczy").

Przy oklejaniu powierzchni płaskich folią finisz, przynajmniej dwie krawędzi wymagają oklejenia obrzeżem np. standotronem. Dwie pozostałe mogą być wykończone samą folią. Elementy ozdobne takie jak uchwyty z MDF lub ramiaki ozdobne, często oklejane są dookoła elementu. Stąd możemy znaleźć miejsce, w którym następuje rozpoczęcie oklejania i w którym to miejscu następuje również zakończenie. Folia w takich miejscach jest przyklejanaa na zakładkę.

Folia finish to dobry wybór dla osób poszukujących ekonomicznych rozwiązań, zakładających wymianę mebli po kilku latach lub po prostu szukających mebli do mieszkań tymczasowych lub pod wynajem.

•       Laminaty

Innym materiałem, służącym do oklejania płyt jest laminat. Laminat jest raczej sztywny i mało elastyczny. 

Z tego powodu nie można nim oklejać powierzchni frezowanych i zaokrąglonych. Wyjątkiem jest postforming w blatach kuchennych ale tu oklejenie zaokrąglonej powierzchni odbywa się na gorąco. 

Fot. 22 Laminat "zawinięty" na gorąco na krawędzi blatu kuchennego (postforming).

W każdym razie, gdy widzimy frezowane fronty bądźmy pewni, że nie są one laminowane. 

Rdzeniem laminatu również jest papier. Właściwie to kilka warstw papieru, które są zaimpregnowane (nasączone) żywicami fenolowymi i melaminowymi. Żywicą melaminową nasączany jest papier, będący warstwą zewnętrzną laminatu. Melamina ma dobrą odporność na uderzenia i zarysowania. Pozostałe warstwy (arkusze papierów) nasączane są żywicą fenolową. Zaimpregnowane warstwy papieru są łączone i prasowane.  

Fot.23 Budowa laminatu (zdjęcie pochodzi ze strony www.drewtrans.pl/pl/budowa-laminatu-hpl/)

Fot.24 Laminaty, którymi okleja się płytę meblową.

Czasami mamy tylko jeden arkusz papieru, nasączonego żywicą melaminową. Taki laminat nazywamy melaminą. Laminaty, wg moich doświadczeń, przeprowadzanych również w trakcie szkoleń z materiałoznawstwa dla sprzedawców mebli, jest najmniej podatnym rodzajem wykończenia płyt  na zarysowania. Nie przepuszcza też płynów, jest odporny na temperaturę i promienie słoneczne. 

Fot.25 Laminat biały. Brak jakichkolwiek śladów po zabrudzeniach jak również po próbie zarysowania powierzchni zmywakiem drucianym.

Fot.26 Laminat biały. Brak rys po zmywaku drucianym.

Fot.27 Laminat dąb sonoma. Brak jakichkolwiek śladów po zabrudzeniach jak również po próbie zarysowania powierzchni zmywakiem drucianym.

Fot.28 Laminat dąb sonoma.  Laminat dąb sonoma. Brak rys po zmywaku drucianym.

Fot.29 Laminat dąb sonoma.  Brak plam po wódce i wodzie, pozostawionych na kilka godzin.

Fot.30 Laminat dąb sonoma. Brak plamy po winie, pozostawionym na kilka godzin.

Krawędzie, ze względu na nieelastyczność laminatów,  muszą być wykończone innymi materiałami (np. obrzeże z  laminatu, standotron, obrzeże z ABS lub PCV). Na styku laminatu z obrzeżem znajduje się słaby punkt w ten sposób wykonanych elementów. Ewentualne płyny tędy mogą dostać się do płyty, powodując "puchnięcie" płyty oraz odklejanie się obrzeży. 

Laminaty mogą być zadrukowane przeróżnymi motywami: imitacja drewna, uni-kolor, imitacja kamienia itd. 

Nie mamy żadnych szans aby zmywakiem, nawet drucianym, przez przypadek zarysować powierzchnię laminatu. Nóż, wkrętak mogą już pozostawić ślady. Zarysowania takie będą bardziej widoczne na powierzchniach  w połysku, niż na matowych.

Zależnie od technologii wykonania laminatu możemy mówić o laminatach CPL i HPL.

CPL jest laminatem, w którym kilka arkuszy papieru jest impregnowana i prasowana w sposób ciągły. Stąd nazwa CPL (continuous pressure laminate).

Fot.31 Laminat.

Przy produkcji laminatu wysokociśnieniowego HPL (high pressure laminates) układa się pojedyncze zaimpregnowane arkusze papieru jeden na drugim, po czym prasuje się je. Ilość arkuszy właściwie jest dowolna. Stąd możemy, na przykład,  stworzyć  laminat, którego już nie będziemy nakładać na płytę, ponieważ jego grubość sprawia, że staje się on materiałem konstrukcyjnym (np. laminat o grubości 18 mm).

W skrócie, laminaty HPL stosowane są np. na blatach kuchennych a różnica we właściwościach jednego i drugiego laminatu będzie polegała na wyższej odporności udarowej (na uderzenia) oraz na ścieranie laminatu HPL. 

Fot.32 Płyty laminowane. 

Nie znaczy to, że laminat CPL jest nieodporny na zarysowania. Radzi sobie naprawdę dobrze.

Laminaty wskazane są dla osób praktycznych. Laminat jest zimny w dotyku ale zalety rekompensują tę i inne wady takie jak choćby niezbyt efektowny, sztuczny wygląd. Ceny laminatów przewyższają ceny folii finish ale są zdecydowanie niższe od cen pozostałych oklein naturalnych i syntetycznych. Stąd tak powszechne ich zastosowanie w meblarstwie.

Ponieważ laminat składa się z warstw papieru a na papierze możemy wydrukować co nam się spodoba, laminaty mogą posiadać bardzo różną fakturę: od drewnopodobnej do imitacji kamieni oraz mogą być wykonane w uni-kolorach. Laminaty mogą również posiadać efekt 3D (np. imitacje szczotkowanych słojów drewna lub pęknięć.

Fot.33 Laminat imitujący drewno dębowe, posiada również imitację błyszczy (te podłużne plamy), które są naturalną cechą drewna dębowego.

Pozostało nam jeszcze omówić folię PCV, PMMA, PET oraz matę akrylową. To następnym razem.